Makat Çatlağı Neden Olur? Nasıl Geçer?

Günümüz beslenme ve yaşam alışkanlıkları hayatımızı farklı açılardan olumsuz anlamda etkilemektedir. Fast food ve hazır gıda tüketiminin artması, hareketsiz kalınan uzun mesai saatleri, gündelik hayatta spora yer verilmemesi gibi faktörler bağırsak hareketlerimizi doğrudan etkileyerek kabızlık sorununa neden olmaktadır. Kabızlık tek başına bakıldığında ciddi bir sağlık sorunu olarak düşünülmez. Ancak kabızlığa bağlı olarak oluşan makat hastalıkları epey can sıkıcı olabilir. Kabızlığa bağlı olarak oluşan ve oldukça ağrılı olan makat hastalıklarından birisi de anal fissürdür. Halk arasında makat çatlağı veya makat yırtığı olarak da bilinir. Modern dünyanın getirdikleri ile beraber anal fissür sorununda da artış görülmektedir. Bu yazımızda hastalık tedavisi ve korunma yollarından ayrıntılı bir şekilde bahsedeceğiz.

Anal Fissür Nedir? Neden Olur?

Anal fissür makat derisinde oluşan yara ve yırtıklara verilen isimdir. Kabızlık, ishal, normal doğum hastalığın temel nedenleridir. Hastalığın aşamasına göre akut ve kronik olarak iki kısımda incelenir. Sorunun ortaya çıkışından 2haftaya kadar olan süreç akut dönem, 15 gün sonrasındaki dönem kronik dönem olarak sınıflandırılır.

Kabızlık

Haftada 3 kereden az ve zorlu olan dışkılama kabızlık olarak kabul edilir. Kabızlık dışkılamanın ertelenmesine neden olur. Dışkılamanın ertelenmesi ise dışkının sertleşmesine. Sertleşen dışkı ise makattan geçişi esnasında ciltte yırtık ve çatlaklara neden olur.

Kabızlıkta fazla ıkınmanın fissüre neden olması gibi normal doğum esnasında aşırı ıkınma da fissürü tetikleyebilir.

İshal

Sert dışkılama kadar sürekli olan dışkılama da makat derisinde yırtık ve çatlağa neden olabilir.

Makat Çatlağı Belirtileri Nelerdir?

Bazı hastalıklarda belirtiler hastalık vücutta yer ettikten sonra kendini belli eder. Bu nedenle ilk etapta fark edilmeleri güçtür. Ancak anal fissürde durum farklıdır. Fissür oluşur oluşmaz kendini gösteren bir hastalıktır. Bu sayede erken dönemde tespit ve tedavisi mümkündür. Hastalığın en sık görülen belirtileri dışkılama esnasında cam kesiyormuş gibi ortaya çıkan acı, kanama ve kaşıntıdır.

Makat çatlağı hastalığına bağlı olarak ortaya çıkan belirtiler akut dönemde daha kısa sürerken, kronik dönemde daha uzun süre devam etmektedir. Akut dönemde dışkılama ile ortaya çıkan şiddetli ağrı birkaç dakika içerisinde geçmektedir. Kronikleşen durumlarda ise ağrı 3 4 saat devam edebilir.

Makat hastalıklarından biri de hemoroittir ve kanamaya neden olur. Ortaya çıkan kanamanın fissür kaynaklı olup olmadığı kanın durumuna göre tespit edilebilir. Hemoroid kanamasında bölgede bekleyen kirli kan görülür. Fissürde ise yaranın zorlanmasına bağlı olarak kanama oluşur. Yani fissüre bağlı ortaya çıkan kan açık kırmızı renkli taze kandır.

Nasıl Tedavi Edilir?

Makat çatlağının erken dönemde tespit edilebiliyor olması hastalar açısından avantajlı bir durumdur. Akut dönemde tespit edilen sorunların ilaçla tedavisi mümkündür. Ancak kronikleşen durumlar için ilaç tedavisi yetersiz kalmaktadır. İkaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda botox tedavisi uygulanır.

Makat çatlağı yapısal olarak vücudun herhangi bir yerinde oluşan yara veya kesikten farklı değildir. Ama diğer yaralar gibi kendi kendine iyileşmez. Bunun sebebi ise makat bölgesinde bulunan kasların sürekli olarak yaranın olduğu bölgede kasılmalara neden olmasıdır. Bu nedenle fissürün tedavisi için bölgedeki istemsiz kasılmanın önüne geçilmesi gerekmektedir.

Kremle Fissür Tedavisi

Akut dönemde tespit edilen fissürlere ilk olarak ilaç tedavisi denenir. Her vakıa da olumlu sonuç alınmasa da olumlu sonuçlara ulaşılan durumlarda fazladır.

Makat çatlağı için piyasada iki farklı ürün bulunmaktadır. Bulardan ilki ilaç kategorisinde yer alan nitrogliserinli bir krem olaram rectoderm, diğeri ise bitkisel karışımlı merhem olan anuflextir.

Her iki üründe de amaç makat bölgesindeki kasların gevşemesini sağlayarak yaranın iyileşmesine olanak sağlamaktır. Rectoderm içeriğinde bulunan nitrogliserin nedeniyle baş dönmesi ve mide bulantısı gibi yan etkilere neden olmaktadır. Bu nedenle tercih edecek hastaların bu yan etkileri göze alması veya bitkisel içerikli bir ürün olan anuflexi kullanması önerilir. Anuflez aynı etkiyi bitkisel özlerle sağlamaktadır. Ayrıca rectoderm kullanırken ağrıyı uyuşturmak için ek olarak anestol pomad önerilir. Ancak anuflexin içerisindeki doğal özlerin yatıştırıcı ve uyuşturucu etkisi sayesinde ek ürün kullanımına ihtiyaç duyulmaz.

Botox Tedavisi

Makat bölgesinde oluşan hastalıklarda kesi yapılması riskli bir durumdur. Bölgede bulunan kasların zarar görmesine bağlı olarak gaz ve dışkı kaçırma riski bulunmaktadır. Bu riskleri bertaraf etmek için İdea Klinik Bursa’da makat çatlağı tedavisi kesi uygulanmadan botox enjeksiyonu ile yapılmaktadır.

Botox uygulandığı bölgedeki kasları geçici olarak pasif hale getirir. Bu sayede kasların istemsiz olarak kasılması engellenerek yaranın iyileşmesine olanak sağlanır. Herhangi bir kesi ve dikiş olmaması sayesinde dakikalar içerisinde kolaylıkla uygulanabilir. Ayaktan tedavi olan botox tedavisi için hastane yatışına ya da tedavi sonrasında herhangi bir özel bakım uygulamasına gerek duyulmaz. Bu sayede hastalar iş hayatından ve sosyal hayatından uzaklaşmadan tedavi olabilirler.

Hastalara Tavsiye

Fissürde dahil birçok makat hastalığının nedeni kabızlıktır. Bu nedenle hastalıklardan korunmak için kabızlık sorunundan kurtulmak gerekmektedir. Kabızlık başa eline dışkı yumuşatma ilaçları ile çözüm bulmak yerine kabızlığa neden olan durumların değiştirilmesi önerilir. Örneğin lifli gıda ağırlıklı beslenilmeli, hamur işi ve beyaz undan elde edilen gıda tüketimi azaltılmalı, kepekli ve tam buğday unlu ürünler tercih edilmeli, sıvı tüketimi arttırılmalı, gündelik hayatta egzersize yer verilmeli. Bu şekilde beslenme alışkanlık haline getirilerek kabızlık kalıcı olarak çözülebilir.

Anal fissür hakkında daha fazla bilgiye https://www.analfissur.com sitesi yanı sıra aşağıda yer alan soru ve yorum formundan genel cerrahi uzmanı Op. Dr. Ergun Aygören’e sorabilirsiniz.