IDEA Klinik
Kabızlık tek başına ciddi bir sağlık sorunu değildir. Ancak kabızlığın kronikleşmesi ve kabızlığa bağlı olarak makat hastalıklarının oluşması kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Kabızlıktan korunarak sorunun kronikleşmesi ve makat hastalıklarının oluşumu da engellenebilir.
Kabızlıktan korunmak için ilk olarak yapılması gereken sorunun ne olduğunun ve neden olduğunun anlaşılmasıdır.
Kabızlık Nedir?
Haftada 3 kereden az ve zorlu dışkılama yapılması kabızlık olarak kabul edilmektedir. Ancak bu durum kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Kişini kabızlık problemi yaşadığında bunu fark etmesi oldukça kolaydır.
Kabızlık durumu sürekli devam etmesi durumunda kronik kabızlık olarak tanı koyulabilir. Kronik kabızlık birçok makat hastalığının başlıca sebebidir. Kabızlığa bağlı olarak en sık görülen makat hastalıkları hemoroid ve makat çatlağıdır.
Hemoroid aşırı ıkınmaya bağlı olarak anal kanal içerisinde bulunan damarların makat dışına sarkmasıdır. İlk aşamaları belirtisiz olabilir. Ancak ilerleyen aşamalarda makattan sarkan hemoroid memeciklerinin makat kasları tarafından sıkıştırılmasına bağlı olarak şiddetli ağrıya neden olabilir. Kronik kabızlık yaşayanlar için neredeyse kaçınılmazdır.
Makat çatlağı (anal fissür) ise kabızlığa bağlı olarak sertleşen dışkının makattan çıkışı esnasında makat derisinde yara ve yırtıklar oluşturmasıdır. Küçük bir yara olmasına karşın oldukça acı vericidir. Akut ve kronik olmak üzere iki türü bulunmaktadır. Kabızlık engellenerek makat çatlağı oluşması da engellenebilir.
Kabızlık Neden Olur?
Lif yönünden fakir beslenilmesi, hareketsizlik, yetersiz su tüketimi, huzursuz bağırsak sendromu, kullanılan ilaçlar (antiasit ilaçlar), demir ilaçları, tiroid bezinin az çalışması, makat hastalıklarının oluşması gibi nedenler kabızlığa neden olabilmektedir.
Eğer kabızlık sorununun altında yatan tıbbi bir neden yok ise vereceğimiz ipuçları kabızlıktan korunmanız için yeterli olacaktır.
Beslenme Düzenin Değiştirilmesi
Kabızlığın en temel nedeni beslenme alışkanlıklarındaki yanlışlıklardır. Beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi kabızlığın önlenmesinde oldukça önemlidir.
Beslenme düzeninde lifli gıdalara ve posalı besinlere geniş yer verilmelidir. Lifli besinlerin sindirilmesi çok daha kolaydır. Lif yönünden zengin besinlerden bazıları şunlardır; taze meyve ve sebzeler, kuru yemişler, kurutulmuş meyveler, bakliyatlar..
Ayrıca beyaz undan yapılmış ürünler yerine kepekli unda ya da tam buğday unundan yapılmış ürünlerin tercih edilmesi de faydalı olacaktır.
Pirinç, makarna gibi gıdalarında sindirilmesi zordur. Bu nedenle kabızlık tetikleyicisi olabilmektedir. Bu gıdaların fazla tüketilmemesi yararlı olacaktır.
Sıvı Tüketiminin Arttırılması
Yeterli miktarda sıvı tüketilmesi bağırsaktan dışkı geçişini kolaylaştırır. Bu sayede dışkılama kolaylaşır. Bu nedenle kabızlıktan korunmak için günce en az 2 litre su tüketilmelidir.
Ayrıca taze meyve suları, bitki çayları gibi ürünlerle alınan sıvı miktarının arttırılması da faydalı olacaktır.
Tuvalet İhtiyacının Ertelenmemesi
Ev dışında bir yerde tuvalete gidememek, iş yoğunluğu yüzünde tuvalet ihtiyacı ertelemek gibi alışkanlıklar kabızlığa neden olabilmektedir.
Dışkılama ihtiyacı hissedildiğinde tuvalete gidilmez ise dışkı bağırsağın son bölümü olan rektuma doğru yani yukarı doğru gider. Bu durumda dışkılama hissinin ortadan kalkmasına neden olur. Bağırsakta bekleyen dışkı ise sertleşerek kabızlığa neden olur.
Bu nedenle dışkılama ihtiyacı ertelenmemelidir. İhtiyaç hissedildiğinde en kısa süre tuvalete gidilmelidir.
Hareketsiz Kalınmaması/ Egzersiz Yapılması
Hareket edilmesi, egzersiz yapılması bağırsak kaslarının çalışmasına ve dışkılamanın kolay gerçekleşmesini sağlamaktadır. Egzersiz ve sporun düzenli yapılması düzenli bağırsak hareketleri anlamına gelmektedir. Bu nedenle kabızlık sorunu yaşayanların hareket miktarını arttırması önerilmektedir.
Gebelikte Kabızlık Sorununa Dikkat Edilmeli
Gebelikle birlikte ortaya çıkan hormonal değişimler ve bebeğin büyümesi ile ortaya çıkan baskı kabızlık riskini arttırmaktadır. Bu nedenle gebelik döneminde kabızlık sorununa normalden daha fazla dikkat edilmelidir.
Hamilelik döneminde bol bol lifli gıdalar tüketip, egzersiz yapılarak kabızlıktan korunulabilir.